Dan ineens moet de tour van het Zwanenmeer worden stopgezet en gaat de zomer voorstelling Divorce of Figaro niet door. Bij Holland Opera is men niet bij de pakken neer gaan zitten en is alle creativiteit uit de kast gehaald om in deze Corona periode een toepasselijke voorstelling te maken. Dit is een vernieuwde versie van “De vliegende Hollander” geworden. Nu ga ik meteen een bekentenis doen, want binnen de redactie van Theaterparadijs sta ik nou niet bepaald bekend als opera liefhebber. Dus enigszins met kloppend hart ben ik afgereisd naar De Verensmederij in Amersfoort, de thuisbasis van Holland Opera.
Het publiek heeft van het ticketoffice, naast een digitaal toegangsbewijs ook nog informatie gekregen over welke ingang men dient te nemen om het theater binnen te gaan. Geheel in stijl is dat stuurboord en bakboord. Binnen is echt alles perfect Covidproof georganiseerd. Alles keurig op 1,5 meter afstand maar zonder de gastvrijheid uit het oog te verliezen. De zaal is aangepast om zoveel mogelijk ruimte te maken. Er wordt nu gespeeld in de lengte van de zaal. Wat aangenaam voor het publiek is, maar wat ook een extra dimensie aan de voorstelling geeft.
Ik doe kort even het verhaal. God ( Stepahnie Desjardins ) en de Duivel ( Arnout Lems ) zijn verwikkeld in een goed gesprek over de mens. Volgens de Duivel is de mens in en in slecht en God is daar niet echt van overtuigd. Er wordt bekeken waar zij beiden de mens eens flink mee kunnen gaan testen. Na diverse opties, zoals een verschrikkelijk virus los laten, waarvan God nu al weet dat de mens daar vast weer een oplossing voor weet te vinden, komen ze op een ander plan. De schipper van De Vliegende Hollander ( Martijn Cornet ) is nu niet bepaald een Godvrezend mens. Vloekend en tierend bevaart hij de woeste zeeën. Een vloek wordt er over “de Vliegende Hollander” uitgesproken en zij en haar bemanning, de stuurman ( Marcel van Dieren ) en matroos ( Erik Slik ) zullen tot in de eeuwigheid samen met de schipper over de zeeën blijven varen. Er is een uitkomst. Eén keer in de zeven jaar mag de schipper aan wal. Krijgt hij het dan voor elkaar om een vrouw te vinden die haar pure en onvoorwaardelijke liefde aan hem geeft dan wordt de vloek opgeheven.
Als het licht uit gaat bekruipt mij een nieuwsgierigheid die ik niet eerder heb mogen beleven in het theater. Ik ga mijn eerste opera zien. Meteen wordt ik op het verkeerde been gezet. Senta ( Elisabeth Hetherington) komt op en ik ga volledig de mist in. Ik zie boventitels en ik hoor iets compleet anders. Er bekruipt mij een lichte paniek. Die wordt nog erger als Martijn Cornet aan zijn stuk gaat beginnen. De ondertiteling is weg, nee wat nu! En dan ineens klik, ik wordt gegrepen, ik word gegrepen door iets magisch. De woorden, de muziek, de kostuums, de beelden, alles begint te leven. Senta zingt in het Engels en de schipper in het Nederlands. Vanaf dat moment gaat er voor mij een nieuw theatrale wereld open. Ik weet gewoon niet meer waar ik moet kijken, er gebeurt van alles op en naast het toneel. De muzikanten staan op een balustrade, waar ik later verneem, de kantoren van Holland Opera zich schuilhouden. Links op de vloer staat het percussie eiland van Christiaan Saris. God en de Duivel zie ik links in de hoogte. God in haar eigen regiekamer en de Duivel een beetje heen en weer lopend.
God spreekt ook in het Engels en de Duivel hanteert de Nederlandse taal om zijn bedoelingen duidelijk te maken. Een briljante vondst om de mannen rollen in het Nederlandse taal te doen en de vrouwen in het Engels. De twee liefderijke elementen zingen in het Engels en de brute onbehouwen krachten in het Nederlands.
Dat het orkest op hoogte te vinden is dat is niet verwonderlijk. De klanken die daar vandaan komen klinken hemels in mijn oren. Op de Fagot, Eva Jansen, Cello, Tal Canettiti, Contrabas, Robin de Zeeuw en ik wist niet eens dat die bestond, Hobo d’ amore Inge Ariesen. Deze musici sturen Goddelijke klanken de zaal in. Dat Christiaan Saris met zijn percussie eiland op het podium geplaceerd is maakt mijn bewondering voor deze muzikant alleen maar groter. Want het is een genot om hem aan het werk te zien. Oeps, ik vergeet nog de dollende ziel op de piano.
Het moet voor regisseuse Joke Hoolboom een genot zijn om met deze mensen te mogen werken. De stemklanken van de vijf acteurs kleuren zo mooi bij elkaar dat ik regelmatig mijn emoties moet wegslikken. Behalve dat mijn oren worden verwend met prachtige muziek en zang worden mijn ogen ook bediend van het één en ander wonderschoons. De kostuums van Martijn Kramp, het decorontwerp van Douwe Hibma, de storm hoor en voel je in iedere cel van je lichaam. Het lichtontwerp is van Maarten Warmerdam, zo mooi hoe deze industriële hal met niet veel middelen en mijn eigen fantasie omgetoverd wordt tot een andere wereld. Tom Gelissen is verantwoordelijk voor het geluidsontwerp. Dit team heeft mij een middag bezorgd die ik niet snel ga vergeten, mijn eerste opera en ik kijk nu al uit naar de volgende.
Holland Opera heeft mijn beeld van opera voor altijd en eeuwig veranderd. Hoezo Opera is voor wat oudere intellectuele mens? Welnee, opera is er voor iedereen. Holland Opera maakt opera toegankelijk voor iedereen en ontzettend van deze tijd.
Helaas heb ik ook een domper op mijn enthousiaste relaas. Alle voorstellingen zijn al uitverkocht en er is ook al een wachtlijst. Sorry dat ik jullie dit moet mededelen. Maar laat jezelf eventueel op de wachtlijst zetten of bezoek straks gewoon een andere voorstelling van Holland Opera. En laat je, net als ik, verrassen.
De website van Holland Opera vind je hier.
Gezien op 30 augustus De Verensmederij in Amersfoort