Baartman is écht grappig, gaat slim om met actualiteit en heeft een gave om verhalen te vertellen. Toch wordt dat juist haar valkuil; in “Deer” wil ze eigenlijk net te veel.
Door Noa de Keijser - foto's Willem van Walderveen
Nathalie Baartman staat de komende tijd in de theaters met haar voorstelling Deer. Zondag ging ze in première in De Kleine Komedie. Getergd door technische problemen en een twee keer afgaande telefoon, weet ze het publiek halverwege de voorstelling toch weer te laten focussen op haar kwaliteiten als kleinkunstenaar. Baartman is écht grappig, gaat slim om met actualiteit en heeft een gave om verhalen te vertellen. Toch wordt dat laatste haar valkuil; in “Deer” wil ze eigenlijk net te veel. 
“Deer” leunt op een ietwat rommelige podiumopstelling; links op het podium een ijzeren gevaarte met een jas aan en rechts een stoel met een bontje. Nathalie Baartman komt op en heeft met deze opstelling misschien al gelijk niet het effect dat je zou willen; ze staat er wel, maar niet meteen dat je zegt ‘hier is Nathalie Baartman!’. Theater is (soms helaas) een menselijke aangelegenheid; haar zender moet twee keer worden aangepast door haar technicus Jannes, die haar doet herinneren aan het feit dat ze haar kind misschien Hannes had willen noemen. “Jannes was veel beter geweest!” Als die zender uiteindelijk toch echt goed zit, kan de voorstelling beginnen – ook al is deze dan al tien minuten van start gegaan. Aan de hand van een grappig uitgewerkte anekdote over een treinreis naar Bern begint Baartman met doen waar ze goed in is; haar chaotische zelf zo etaleren dat je zowel de hele tijd in een lach vervalt als enorm veel sympathie opwekt.
Met de technische problemen is de kous nog niet af; als Baartman aan haar eerste liedje begint, gaat er welgeteld twee keer een telefoon af. Het is moeilijk te zeggen of de eerste helft van haar voorstelling anders wel geslaagd zou zijn. Er mist soms wat vaart en bepaalde anekdotiek had eigenlijk niet per se onderdeel hoeven zijn van de voorstelling. Zo vertelt ze over de buurvrouw die met verschillende ingrepen (zowel in huis als bij zichzelf) te veel meegaat met de innovaties van deze tijd. Baartman dacht een inloopdouche te hebben, maar haar buurvrouw wijst haar op het richeltje van een verwaarloosbaar aantal centimeter. Zijn we nou bezig ons te ontdoen van alle richeltjes in ons leven? Een richelloos paradijs: Baartman is ertegen. 
Dan wordt duidelijk wat het ijzeren gevaarte op links heeft te betekenen. Aan metaalbewerker Bennie vroeg ze om een hert (want Deer), maar is uiteindelijk opgescheept met iets wat eerder op een aardvarken lijkt. De jas heeft hij alleen aan omdat Baartman iets wilde vertellen over een interactie met een man met een labradoedel. Dit is dan ook exemplarisch voor de voorstelling: ‘less’ is soms echt ‘more’. De voorstelling is namelijk ook doorvlochten met observaties over het huidige kabinet-Schoof en hoewel deze echt scherp en humorvol zijn, is het soms moeilijk deze dan terug te koppelen aan het hele ‘Deer-concept’. Want ja, Baartman wordt misschien aangehaald op X als een ‘domme D66-deugdoos’ en lijkt als ze haar krullen naar beneden drukt op Minister Faber, is dat toch misschien iets meer voor een andere voorstelling (wat dacht je van een Oudejaarsconference?).
Baartman raakt in haar element wanneer ze zich meer op het terrein van de kleinkunst gaat begeven. Met haar accordeon, gelaagde zangstem en haar Twentse dialect weet ze meteen de hele zaal voor zich te winnen. Ook het voorlezen van de Twentse gesprekken uit haar jeugd is een werkelijk hoogtepunt uit “Deer”. Hierin komt alles samen dat Baartman een plezier maakt om naar te kijken; timing, humor en (hoe kan het ook anders) het soms onverstaanbare Twents. Wanneer ze afsluit met een lied over moeders, is de voorstelling rond. Nathalie Baartman, je deert ons ook – dat is en blijft zeker.
Klik hier voor de speellijst
Gezien 6 April 2025 in de Kleine Komedie Amsterdam