In 1979 vierden Han en Lex hun 20-jarig dansjubileum. Met deze viering richtten ze het Dansersfonds op. Een prachtig gebaar en mooi initiatief. Tot dan toe waren er in Nederland geen prijzen voor balletdansers en ook financieel was het vaak geen vetpot voor een bevlogen balletdanser. Ieder jaar worden er zowel aanmoedigingsprijzen voor jonge talenten, studiebeurzen voor nog studerende dansers en prijzen van verdienste uitgereikt. Nu dus al 40 jaar. Dit gebeurt tijdens een jaarlijks Balletgala waar veel Nederlandse balletgroepen aan meewerken. De Jury bestaat uit initiatiefnemers Han Ebbelaar, Alexandra Radius en juryleden Ine Rietstap, Karin Schnabel en Marian Sarstädt.
Op 14 november was het 40ste Balletgala. Wat een ongelooflijke liefde voor de dans straalde er van deze avond af. Onder het bezielde oog van prinses Beatrix en prinses Margriet genoot het publiek van een geweldige viering van de Nederlandse dans in het Nationale Opera en Ballet aan de Amstel. Het Nationale Ballet, Het Scapino Ballet, Introdans, Conny Janssen Danst, De Juniorcompany van Het Nationale Ballet en de Nationale Balletacademie werkten mee aan deze editie. Alleen het NDT mist er in dit rijtje van de grote gezelschappen die Nederland rijk is. Een goed gevulde avond met mooie dans.
Voor de pauze vond ik Petricor van de Amerikaanse choreografe Lucinda Childs een van de hoogtepunten van de avond. Niet alleen is de dans een waar meesterwerk. Ook de uitvoering van de dansers van Introdans was bijna meditatief in concentratie en perfect in uitvoering . Ik hou ervan als een choreografie mooie overgangen heeft. in dit ballet is vooral de rij van 4 dansparen die overgaat in de twee in zwartgeklede dansparen zo simpel en clever uitgedacht. Je ziet de muziek van Ludovico Einaudi zo voor je ogen ontleed. Geen makkelijk oprennen en weer af maar een eenheid in werkelijk alles. Zelfs het decor, een filmdoek waar ook constructies in cirkels en lijnen tijdens het dansen op worden getekend maken het geheel af. Minimale dans waarbij de klassieke elementen van de dans gebruikt worden zoals het draaien om de as en het afspringen van een been om vervolgens de beide benen gestrekt in de lucht omhoog te tillen ( tan leve). Dat gecombineerd zowel in het partnerwerk als in groepsverband. Geen wonder dat Roel Voorintholt de artistiek directeur van Introdans deze avond de speciale prijs 2019 krijgt uitgereikt. Hij is het die zo vastberaden van Introdans een balletgroep heeft gemaakt met internationale allure. Hij weet de crème de la crème van s'werelds beste choreografen uit te nodigen om met zijn groep te werken. Zijn doorzettingsvermogen zelfs na een hersenbloeding zijn een groot voorbeeld voor de danswereld. Met het voorwerk van de andere artistiek leider Ton Wiggers is Introdans niet meer weg te denken uit de (inter)nationale danswereld.
Een ander hoogtepunt voor de pauze waren de leerlingen van de Nationale Balletacademie. In een heerlijke choreografie van Iva Lesiç laat deze choreografe zien dat folklore helemaal niet ouderwets hoeft te zijn. Ze weet de dansers van morgen zo veel vreugde mee te geven in het dansen en performen. De ritmische handklappen zowel op het lichaam als op de grond en dat gecombineerd met zowel Slavische folklorepassen als dansbewegingen van nu geven de choreografie een frisse remake.Tevens is de choreografie opgedragen aan Fred Berlips. Hij gaat met pensioen. Hij heeft na zijn solisten carrière bij het Nationale Ballet hele generaties jonge balletdansers opgeleid in het vak. Een van de allerliefste en beste leraren die een student zich maar kan wensen. Fred Berlips krijgt daarom terecht de Prijs van Verdienste 2019
Na de pauze Valt het fragment van Conny Jansen uit Broos op door de intensiteit en de zeggingskracht van zowel de dansers als wel de choreografie. De dansers voeren je mee in een emotioneel schouwspel van het leven. Niet altijd heb je zorg en vriendschap van vrienden om je heen die je willen helpen. En zelfs als dat wel zo is voel je je dan gedragen of voel je je toch een buitenstaander. Wat een zeggingskracht heeft deze groep toch opgebouwd. Uniek en zo nodig in ons danslandschap.
Als je denkt ik heb nu wel genoeg moois gezien dan komt er denk ik een moment van hier was ik bij en dat neemt niemand mij af. Igone de Jongh nam vorige maand afscheid als ster soliste van Het Nationale Ballet. Ze is tevens een van de muze's van choreograaf Hans van Manen en studeerde dit voorjaar zijn pas de deux Trois Gnossiennes in bij het Wiener Staatsballet. De premièrevoorstelling werd gedanst door de 22-jarige Jacob Feyferlik. Zo geweldig dat hij dit duet met haar hier tijdens dit gala danst. Nou is deze pas de deux een van mijn lievelingsballetten. Op pianomuziek van Erik Satie zien we toneelbeeld van een pianist achter een vleugel die door drie balletdansers in ontbloot bovenlijf op het toneel wordt rondgereden terwijl daar omheen het balletpaar een intiem duet met elkaar danst. De danseres wordt gedragen en rond getild alsof ze van elastiek is en ook wendbaar op alle mogelijke manieren. Wat zo knap aan de Hans van Manen stijl is is dat de vrouw ondanks dat nooit werkelijk onderworpen is aan de man. Haar vanzelfsprekendheid in het zich laten meebuigen en tillen en ronddraaien ondergaat ze met zo'n kracht en souplesse. Ze behoudt haar waardigheid en daardoor zie ik de kracht en emancipatie van de balletdanseres hierin. Zelden heb ik dit zo mooi gedanst gezien. Igone weet met Jakob precies de essentie bloot te leggen. Zo terecht dat ze ook vanavond de prijs van verdienste 2019 kreeg uitgereikt. Verder gaat de aanmoedigingsprijs 2019 naar de jonge afgestudeerde danser van het Koninklijk Conservatorium Elias Boersma. Hij danst op dit moment bij het Ballet Basel in Zwitserland.
Er viel zoveel te beleven deze avond. Ik wil nog eindigen met voor mij een emotioneel moment. Na de pauze werd het ballet Voorbijgegaan op film getoond dat Rudie van Dantzig voor Han Ebbelaar en Alexandra Radius gemaakt heeft in 1979 om hun 20-jarig jubileum te vieren. Ik weet dat nog goed en had dat als jochie in 1979 op televisie gezien Ik was nog nooit naar het theater geweest en heb toen als herinnering hun fotoboek dat naar aanleiding van die pas de deux verscheen bij de Alphense boekhandel gehaald de volgende dag. Om de film nu groot hier weer te zien was heel speciaal. Ook nog eens de muziek van Chopin, heel mooi live begeleid op de vleugel door Michael Mouratch, gaf het extra glans. Zo'n prachtige ode deze avond aan twee van onze allermooiste Nederlandse balletdansers.
Alexandra radius en Han Ebbelaar geven met hun liefde voor de dans dit 40 jarig jubileum bestaansrecht aan het geweldige hoge niveau van de Nederlandse danskunst. Hulde dus en ik hoop op nog vele jaren van dit geweldige initiatief te genieten.
Gezien 14-11-2019, Nationale Opera en Ballet te Amsterdam
Han Ebbelaar en Alexandra Radius vieren met schitterend Balletgala 40 jaar Dansersfonds in aanweizgheid van Prinses Beatrix en Margriet