Hans van Manen wordt geëerd op zijn 90ste verjaardag met een compleet festival in vier delen. Ted Brandsen de directeur van Het Nationale Ballet heeft tijdens dit festival buiten zijn eigen groep ook nog talloze andere balletgroepen uitgenodigd voor deze viering.
Deze hulde is zo terecht. Wat Rembrandt betekent voor de Nederlandse schilderkunst.en wat van Gaal betekent voor het Nederlandse voetbal dat betekent Hans van Manen voor de Nederlandse danskunst .In het tweede programma zien we de crème de la crème van wat Nederland te bieden heeft qua dansers.
Introdans bijt de spits af met Polish Pieces uit 1995. Op stuwende muziek van Henryk Mikołaj Górecki zien we twaalf dansers.. Zes paren waar de energie vanaf spat. Ze lopen, rennen en bewegen met veel speelse heupbewegingen. Ze vormen formaties die weer net zo snel uiteenvallen. Daar ontstaan weer twee pas de deux uit. De een lief en verleidend sensueel. Terwijl de andere pas de deux krachtiger is. Daardoor is er ondanks aantrekkingskracht ook vaker spanning. Ogen komen tekort door de felgekleurde lycra's van Keso Dekker en de energieke choreografie.
Dan krijgen we van Het Nationale Ballet Trois Gnossiennes uit 1982 op muziek van Eric Satie. Een pas de deux waar de relatie man en vrouw na een leren kennen van elkaar steeds harmonieuzer wordt. Het partnerwerk is zo sereen en volmaakt. Op het toneel wordt een vleugel door drie jonge mannen rond geduwd. De vrouw in een lichtblauw tuniek met kort rokje op spitzen en de man in blauwe tights met ontbloot bovenlijf. Soms beleef je als toeschouwer iets speciaals. Door het invoelende pianospel van Olga Khoziainova ontstaat er zo'n mooi drie-eenheid tussen haar en de twee dansers. De pas uit Rusland gevluchte danseres Olga Smirnova blijkt de gedroomde van Manen danseres daarbij mooi gepartnerd door James Stout.
Het derde ballet gedanst door het NDT is een van mijn grote favorieten. Het ballet Situation uit 1970 voor 10 dansers. Heel belangrijk is het decor van Jean-Paul Vroom. Een afgebakende ruimte zonder ramen op het toneel met drie peertjes als verlichting. In het midden een klok die de tijd aangeeft en aan de zijkant een deur. Begin 70er jaren in het midden van de seksuele revolutie. Hans van Manen laat dit zo mooi zien. Zonder pretentie en met enige provocatie. Gewoon in your face. Mannen in spijkerbroek en ontbloot bovenlijf vrouwen in een hemdje en doorzichtige crème witte tights. Allen blootvoets. Op een geluidsband van o.a. geweer salvo's, straaljager geraas, muggen gezoem zien we paren die onder spanning staan. Relatievormen man-man, vrouw-man, vrouw vrouw het maakt eigenlijk niet uit welke vorm. De agressie, de eenzaamheid, de dominantie, het elkaar niet willen zien. Of juist wel elkaar zien en de confrontatie aangaan van wat je wel niet allemaal mist in een relatie. De dansers van het NDT geven zo'n geweldige expressieve geile en sensuele interpretatie. Voor het publiek anno nu leidt dat tot veel gekuch en ongemakkelijk gedraai. Dat dit in 2022 juist nu nog zo actueel toont getuigt van de grote klasse van de meester.
De pas de deux uit Two Pieces For Het uit 1997 wordt door de twee solisten van Het Nationale Ballet wervelend gedanst. Een kunnen van technische perfectie waar de beide dansers elkaar in de vliegensvlugge passen uitdagen en omringen. Keso Dekker heeft de dansers in zwart doorzichtige lycras gestoken waarbij de jurk van de danseres ook zwart doorzichtig is. Genieten van de prachtige lijven .van de dansers met hun soepele langgerekte spieren Op muziek van Arvo Part en Erkki Sven Tüür zien we dertien minuten speels vuurwerk van Anna Tsygankova en Constantine Allen..
Als slotstuk Two Gold Variations uit 1999. Gedanst door zes paren en een solisten koppel. Het toneel heeft naar achteren in het donker verdwijnende ruimte. De muziek van Jacob Ter Veldhuis Goldrush Concerto heeft een bruisend swingende ritmiek. Net als in de andere stukken zie je de muziek zo terug in de lijven van de dansers. Daar staat hij om bekend. Ik vind ook dat toen Hans van Manen weer terugkwam bij Het Nationale Ballet nadat hij een tijd huischoreograaf bij het NDT was geweest je dat gelijk weer zag in de muzikaliteit en het gelijk dansen van de groep. Ook in dit ballet is de focus en de handeling van met wie je danst het meest belangrijk. Het samen dansen en het aanvoelen van elkaar is hier zo mooi verbeeld. Als het ware voorspellen de 6 paren hoe het solisten paar zich verhoudt tot elkaar. Hoe veel je ook van elkaar houdt, een relatie kan ook gewoon op zijn en eindigen.
Wat is nou de Hans van Manen stijl? Wat zegt het als je je kont is een flinke draai laat maken terwijl je de ander juist wel of niet aankijkt.. Zoals vrouwen op hoge hakken hun kracht en feminisme laten zien, precies zo laat hij de vrouwen hun spitzen gebruiken. Bij hem zijn het geen tere ballerina's. De mooie houdingen die gewoon natuurlijk in het dagelijks leven aangenomen worden zoals armen over elkaar of juist in je zij. De geweldige v vorm waarbij de dansers volledige vrijheid uitbeelden. Er zijn maar een paar choreografen waarbij je gelijk ziet van wie het ballet is. Een volledig eigen stijl. Hans van Manen hoort bij de grootmeesters van de dans. Gewaardeerd over de hele wereld. Volledig terecht wat mij betreft. Als Nederlander ben ik trots dat ik het werk van dit fenomeen gewoon in levende lijve kan aanschouwen. Hulde aan Ted Brandsen dat hij dit Festival heeft georganiseerd.
Vanaf nu nog programma 3 en 4 te zien. Er zijn nog maar enkele kaarten dus wees er snel bij.
Kijk hier voor meer informatie.
Gezien in Het Nationale Opera en Ballet te Amsterdam