Zestig jaar bestaat dit jaar Het Nationale Ballet. Dit wordt gevierd met een ode aan de choreograaf, danser, decor/kostuum/licht ontwerper Toer Van Schayk. De bijna 85 jarige van Schayk is al 60 jaar verbonden aan het gezelschap. Meer dan 55 balletten maakte hij voornamelijk voor H.N.B.
Drie jaar geleden werd gestart met een project voor een avondvullende choreografie gebaseerd op Vondels drama Lucifer. Corona gooide roet in het eten.
De productie zou geen doorgang meer vinden. Aan de hand van de choreografische schetsen, die van Schayk al had gemaakt, ontstond het idee voor het ballet Lucifer Studies.
Losse scènes in willekeurige volgorde zonder het verhalend element.
Het decor bestaat uit drie vlakken waartussen zeven mannelijke dansers als in een mystieke beleving hun lichamen bewegen. De strakke wonderschone kostuums, waar de benen en de borstpartij ontbloot zijn, dragen bij aan deze beleving. Iedere danser heeft een rechterarm met eigen kleur terwijl de linkerarm en torso goddelijk wit zijn.
De muziek, Echo's(1983) van Joep Franssens brengt je in een soort meditatieve trance. Ondanks de onderliggende spanning heeft de compositie een vervreemde vanzelfsprekende continuïteit.
Technisch zijn vooral de hoge sprongen en de draaien een staaltje van mankracht. De poses die daarna of ertussen worden aangenomen laten de beeldhouwer en kunstenaar zien die Toer van Schayk onderscheidt als choreograaf. Ik moet denken aan de beeldhouwer Rodin. Een hand vertelt een heel verhaal. Een versmelting van lichamen zegt zoveel meer. Dat is wat hier bij de dansers ook zo voelbaar is. De subtiele aanrakingen zijn een verademing voor de geest. Solo's, duetten en groepsdansen in willekeurige volgorde. Het trio is wel een van de hoogtepunten uit dit ballet. Zowel aards als goddelijk laat hij de dansers stralen.
Lucifer studies is een aanwinst voor het toch al zo rijke repertoire.
Tussen de 2 balletten door krijgen we een film te zien over de carriere van Toer van Schayk bij het Nationale Ballet. Een stukje Balletgeschiedenis van een prachtige carriere. Een van de pioniers van de Nederlandse danskunst.
Daarna is het tijd voor de 7e Symfonie van Beethoven . Een meesterwerk voor 20 dansers. Terecht heeft hij toendertijd de choreografie prijs gekregen van de Vereniging van Schouwburg en Concertgebouwdirecties. In de blauwe kostuums en blauwe mooie decor ademt het ballet zoveel positiviteit uit.
Dansers wervelen op het toneel op en om elkaar. Eerst krijgen we de speelsheid van het 1e en 2e deel. Waarna het 3e deel een wat weemoedig karakter heeft. Aantrekking en afwijzing zijn in verschillende vormen zichtbaar ondanks integere en liefdevolle pogingen. Het laatste deel is dan een uitbarsting met een leuke knipoog. De mannen komen in een volksdans achtige rij het toneel op terwijl ze gekeurd worden door de danseressen. Het flirten en ook het ongenaakbaar tonen van wat je te bieden hebt gaat over in een pracht finale.Young Gyu Choi en Floor Elmers wil ik even extra vermelden in de verder geweldig dansende cast.
Het ovationele applaus toen Toer Van Schayk aan het slot op het toneel verscheen was geheel terecht.
Met een fantastisch spelend balletorkest o.l.v. Matthew Rowe is het zo fijn om dit weer te mogen aanschouwen en meemaken. Ook buiten de voorstellingen in Het Nationale Opera en Ballet wordt er van dit programma ook een livestream uitgezonden op 25 september.. Voor info ga naar www.operaballet.nl
Gezien 14-09-2021 in het Nationale Opera en Ballet te Amsterdam