Mandy Heidstra (35) werkt als ZZP’er in het theater, aan de organisatiekant. Haar partner Joep werkt ook in het theater, aan de technische kant. Mandy werkte onder meer mee aan Disney’s The Little Mermaid, Cirque Stiletto 2 & 3 en Holiday on Ice’s jubileumvoorstelling SHOWTIME. Ze werkt ook voor een impresariaat en streamingplatform. Volgens Mandy is theater een microkosmos, waar alles uit de gewone wereld op kleine schaal plaatsvindt. Ze schrijft tweewekelijks voor ons over wat zij haar gewone leven in een ongewone sector noemt.

‘Dan hadden ze misschien toch niet genoeg hart voor de zaak.’ Deze zin tuimelt al de hele week door mijn hoofd.

Ik had een gesprek in een theater met een nauw betrokken gast. Ik was daar om het theater te bekijken waar ik nog nooit was geweest en om weer een nieuwe voorstelling te bekijken waar Joep voor werkt. Mooie combinatie en als bonus ook nog eens een dagje mijn man af en toe zien. Want nu het theater weer langzaamaan aantrekt zijn we alle twee razend druk en natuurlijk komen onze agenda’s maar zelden overeen. Kortom: win-win-win.

De man met wie ik het gesprek had leerde tijdens het gesprek dat ik gedurende de hele lockdown druk ben geweest met verplaatsingen, regelgeving, aanpassingen en alles wat erbij kwam kijken en was nieuwsgierig naar hoe dat was gegaan en hoe het nu gaat. Ik vertelde over hoe we weer open zijn en hoe dat meestal erg goed gaat. Sommige mensen zijn niet blij met de QR-code, maar de meesten uiten hun onvrede niet naar theaters en theatermakers; over het algemeen staan er mensen aan de deur die zin hebben in hun uitje.

Helaas is die rij aan de deur nog niet zo lang. Want hoewel het weer mag en kan, heeft nog niet iedereen de weg naar het theater (terug) gevonden. Dat heeft uiteenlopende redenen, waardoor het lastig is mensen te bereiken met het heugelijke nieuws dat we er weer zijn, dat het veilig is, gemakkelijk is en dat het de moeite en het geld waard is. Toch zien we mondjesmaat de zalen weer vollopen.

Mijn gesprekspartner informeerde ook naar medewerkers in de sector. Ik legde uit dat er een aderlating qua kennis en ervaring in de sector heeft plaatsgevonden, doordat we anderhalf jaar nagenoeg stil hebben gelegen en de sector op ZZP’ers rust. Zonder vaste contracten en met weinig overheidssteun konden deze mensen niet rustig afwachten wanneer ze weer zouden mogen werken. Velen zijn ander werk gaan zoeken. En in die zoektocht vonden ze vaak werk wat ook heel leuk was, wat regelmatiger uren had, wat meer verdiende, wat ook voldoening gaf en waardoor ze ook nog een sociaal leven konden onderhouden. Ik vertelde dat we veel van deze mensen niet meer terug zullen zien in onze sector en toen kwam daar die ene gewraakte zin: dan hadden ze misschien toch niet genoeg hart voor de zaak.

Hij raakte me als een stomp in mijn maag. Ik vertel over het leed en het verlies en de enige reactie was dat deze mensen het dan niet leuk genoeg vonden om in de culturele sector te werken. Want nog altijd is dat blijkbaar de gedachte: in de culturele sector draait het alleen om passie. Het is dat ene woordje, dat dit zo verschrikkelijk fout maakt. ALLEEN.

Natuurlijk draait het om passie. Ik hoop echt dat een ieder die naar zijn werk gaat het leuk vindt om te doen, ervan geniet, er iets uithaalt. Werk is tenslotte een groot deel van je leven en van je identiteit en het zou zonde zijn als je daar een hekel aan hebt. Maar ook in de culturele sector werken we om ervan te kunnen leven. We willen onze huizen betalen, ons eten, onze kleding en die van onze kinderen, misschien een hobby, uitje of vakantie - net als ieder ander. En ja, doordat we ontzettend veel van ons werk houden, zijn we bereid die stap extra te zetten of soms genoegen te nemen met iets minder inkomsten. Maar het feit blijft dat het werk is en dat wanneer de balans scheef raakt, het voor niemand vol te houden is.

Waar de balans ligt is voor een ieder verschillend, maar laat het duidelijk zijn dat anderhalf jaar niet werken en geen inkomen hebben voor iedereen de boel doet verschuiven. Geen passie die dat kan voorkomen.

Column Mandy Heidstra: EEN LEUKE BAAN IS HET HALVE WERK