Mandy Heidstra (34) werkt als ZZP’er in het theater, aan de organisatiekant. Haar partner Joep werkt ook in het theater, aan de technische kant. Mandy werkte onder meer mee aan Disney’s The Little Mermaid, Cirque Stiletto 2 & 3 en Holiday on Ice’s jubileumvoorstelling SHOWTIME. Volgens Mandy is theater een microkosmos, waar alles uit de gewone wereld op kleine schaal plaatsvindt. Ze schrijft tweewekelijks voor ons over wat zij haar gewone leven in een ongewone sector noemt.
Je voelt de spanning in de lucht. Mark Rutte heeft net aangekondigd dat er versoepelingen aan zitten te komen. Het aantal bezoekers groeit. Men heeft er zin in. Dat zie je niet alleen aan de uitgelaten houding en de twinkel in de ogen, maar ook aan hoe iedereen zijn best heeft gedaan. Mooie kleren, make-upje, haartjes strak: we mogen weer naar het theater!
Deze week is er flink wat ophef geweest over de Fieldlab-testen en het Testen voor Toegang. Zelfs een goed geïnformeerd columnist als Özcan Akyol haalde de twee door elkaar. Deze wijdverspreide verwarring zorgde voor nog meer maatschappelijke onrust.
De Fieldlab-testen zijn gedragswetenschappelijke onderzoeken. Het doel is wetenschappelijk te meten hoe mensen zich in groepen gedragen, zodat maatregelen voor doorstroomlocaties (theaters, musea, bioscopen, dierentuinen, pretparken, etc.) goed afgestemd kunnen worden op de daadwerkelijke risico’s.
Afgelopen najaar mochten er 30 mensen tegelijkertijd naar een theatervoorstelling, zowel in het enorme Carré als in het knusse Hof 88. Met het boerenverstand is dat natuurlijk al vreemd, maar zo lang je niet wéét waar de risico’s zitten, zijn generieke maatregelen de enige mogelijkheid. Fieldlab bedacht testevenementen om te analyseren wat er nu eigenlijk gebeurt op zo’n doorstroomlocatie. Eerst klein en ze wilde nu stappen maken naar grotere en meer diverse locaties. De overheid heeft al deze testen goedgekeurd.
Om meteen maar een misverstand uit de wereld te helpen: deze testen waren dus niet bedacht om te kijken hoeveel besmettingen er plaats zouden vinden. De corona-test vijf dagen na afloop van het evenement was niet verplicht, maar wel een fijne bijkomstigheid om dat ook mee te nemen in de analyse. De focus lag echter op het gedrag van de bezoekers: hoe vaak en hoe veel mensen kom je eigenlijk tegen, wat zijn de risicogebieden op een locatie, maakt het verschil of je mensen instrueert 1,5 meter afstand te houden, dat soort zaken.
De eerste testevenementen hebben veel informatie opgeleverd, maar wel voor relatief kleine groepen en voornamelijk zittend publiek. Uit deze informatie zou je kunnen extrapoleren, maar wetenschappelijk gezien is het beter om een grotere steekproef te gebruiken. Dus meer mensen, andere locaties, ander gedrag. Komen daar dan weer dezelfde resultaten uit, dan kan je sterk adviseren over beleid. Komen daar andere resultaten uit, dan laat het zien dat menselijk gedrag niet gemakkelijk te vangen is in generieke maatregelen en zou er wellicht naar maatwerk gekeken moeten worden.
De 925 miljoen waar steeds over gesproken is, heeft echter niets met deze Fieldlab-testen te maken. Dat is geld dat naar de organisatie van Testen voor Toegang is gegaan. Twee weken lang mochten theaters onder voorwaarden open. Ook musea, dierentuinen, voetbalwedstrijden en andere evenementen vielen onder deze proef. Hierbij ging het niet om (gedrags)wetenschappelijk onderzoek, maar om logistiek. Krijgen we het voor elkaar mensen vlak voor een evenement een sneltest af te nemen, de resultaten goed te communiceren en op een veilige manier te gebruiken bij de ingang van een locatie? Sneltestlocaties door heel Nederland werden uit de grond gestampt, een app werd ontwikkeld en het publiek kon via een website een afspraak maken om zich binnen 40 uur voor een evenement te laten testen. Binnen een uur kreeg je de uitslag van je test en met een code kun je in de app een QR-code generen. Die kan dan weer door de locatie gescand worden en wanneer er dan een groen vinkje te zien is, weet de locatie dat je in de afgelopen 40 uur negatief getest bent en naar binnen mag. Ook deze experimenten zijn goedgekeurd door de overheid.
Het is begrijpelijk dat een 538-feest voor Koningsdag met 10.000 bezoekers de wenkbrauwen doet fronsen. Helemaal wanneer er nog een bericht komt dat hier 925 miljoen euro aan subsidie is besteed. Maar dat is dus niet waar. Het 538-feest was een Fieldlab onderzoek en ging om een wetenschappelijke studie naar gedrag van (dronken) mensen op een groot feest, om risico’s te analyseren, zodat we ze straks in de praktijk kunnen voorkomen. Ook hier zouden alle mensen getest zijn, dus het zou niet veel extra druk op de zorg moeten veroorzaken. Sterker nog, het onderzoek zou op termijn dus moeten zorgen voor minder druk op de zorg.
Communicatie is zó belangrijk en onze overheid is er pijnlijk slecht in. Ze kunnen niet eens uitdragen waarom ze beslissingen hebben genomen en ze gaan bovendien ook niet achter die beslissingen staan. Organisaties als Fieldlab en alle betrokkenen zijn hiervan de dupe, maar ook de burger, die het niet meer begrijpt en niet meer vertrouwt.
Gelukkig waren er toch nog veel mensen die wel naar de Testen voor Toegang-evenementen kwamen. De infrastructuur is getest en de overheid kan gaan analyseren of ze dit in kunnen en willen zetten voor alle doorstroomlocaties in de komende periode. Maar nog veel belangrijker: het publiek mocht voor heel even weer genieten van de magie van theater en zich realiseren waarom theatermensen hier zo hard voor vechten; waarom wij willen testen, willen faciliteren, mogelijk willen maken. Theater en de vrijetijdsindustrie geven zin, diepgang, ontlading, perspectief.
Ik zag de allereerste voorstelling van ZOEK! in De Flint. Ik heb gelachen, bewonderd, genoten. Ik kwam opgeladen thuis en realiseerde me meer dan ooit: theater is mijn levensadem. Nog even en we mogen allemaal weer! Houd vol.
Column Mandy Heidstra: IN HET THEATER WILLEN WE LEVEN ZIEN, IN HET LEVEN THEATER
