Mandy Heidstra (36) werkt als ZZP’er in het theater, aan de organisatiekant. Haar partner Joep werkt ook in het theater, aan de technische kant. Mandy werkte onder meer mee aan Disney’s The Little Mermaid, Cirque Stiletto 2 & 3 en Holiday on Ice’s jubileumvoorstelling SHOWTIME. Ze werkt ook voor een impresariaat. Volgens Mandy is theater een microkosmos, waar alles uit de gewone wereld op kleine schaal plaatsvindt. Ze schrijft tweewekelijks voor ons over wat zij haar gewone leven in een ongewone sector noemt.
In Antwerpen lopen de gemoederen in de cultuursector hoog op. De schepen (wethouder) van cultuur blijkt daar toch vooral een schepen tégen cultuur te zijn. Projectsubsidies voor kunstenaars zijn afgeschaft, ze heeft eigenhandig de stadsdichters weggepest en het ambacht vervolgens ‘dood’ verklaard en ze doet de ene ongelukkige uitspraak na de andere. Het dvd’tje van onze eigen Hugo de Jonge verbleekt bij haar houding ten opzichte van kunstenaars - de kunstenaars die zij zou moeten vertegenwoordigen.
Ik heb als company manager/tour manager vaak de positie tussen twee vuren gehad. Enerzijds draag je het beleid uit van de organisatie waar je voor werkt, anderzijds vertegenwoordig je de mensen die voor de organisatie werken. Wanneer die belangen tegenover elkaar lijken te staan, is dat een lastige plek. Between a rock and a hard place, zoals de Amerikanen dat zo mooi uitdrukken.
Maar weet je wat het is? Die belangen staan vaak niet zo recht tegenover elkaar als het in eerste instantie lijkt. Want er wordt wel naar een gezamenlijk doel gestreefd, alleen vanuit twee belevingswerelden. In dit geval willen de kunstenaars een bruisende cultuursector. De schepen zit vast in het mantra van een kloppende begroting. Maar bij een bruisende sector, zou die begroting ook (beter) sluiten.
En dan kom je weer op de aloude vraag of je kunst maakt voor de kunst of kunst voor het publiek. In Nederland hoor je deze vraag in de kantlijnen ook alweer, nu theaters en poppodia aan de bel hebben getrokken over tegenvallende bezoekcijfers. Tsja, als het publiek niet komt, is het blijkbaar niet goed (genoeg).
Maar zo simpel ligt het niet. Eeuwig voorbeeld blijft Vincent van Gogh, die tijdens zijn leven zijn werk niet aan de straatstenen kon slijten en nu een van ‘s werelds bekendste, geliefdste en kostbaarste kunstenaars is. Zijn werk heeft de hele schilderkunstsector veranderd. Maar ook popcultuur (muziek, tv, films) en individuen zijn op en door hem geïnspireerd.
Van Gogh was ook mijn eerste kunstliefde. Er volgden er meer en in allerlei stijlen, maar Van Gogh opende die deur. Ik heb als vijfjarig meisje mijn ouders helemaal gek gezeurd om naar het Van Goghmuseum te mogen. Veel van de werken kende ik al uit de boeken die ik in de bibliotheek bekeken had, maar ik was overweldigd ze van dichtbij te zien. Later, in mijn puberteit, ben ik nog naar het Van Goghhuis in Zundert geweest en het voelde bijna als pelgrimage, te lopen waar hij ooit liep.
Wie de afgelopen weken CHANSONS!! heeft gevolgd, zag datzelfde gevoel en gedrag bij Rob Kemps die bij ieder huis, ieder graf en iedere kroeg weer in volledige vervoering raakte. Dát is ook wat kunst doet, soms zelfs vele jaren later.
Moet er gespeeld worden voor bijna lege zalen? Liever niet. Maar als die mensen die erin zitten in vervoering raken, iets unieks meemaken, iets leren, iets voelen, inzicht krijgen, zich vermaken, dan heeft het waarde. Grotere waarde dan de kaartprijs. Een waarde die uitgedragen moet worden.
Een schepen zou pal voor haar sector moeten gaan staan en mét de sector de begroting weer rond moeten krijgen. In Nederland zouden de podia pal voor de ‘moeilijke’ voorstellingen moeten gaan staan en het publiek in laten zien dat we die niet programmeren omdat het kán, maar omdat het van onschatbare waarde is.
Waag als publiek eens een gokje! Ga gewoon naar een voorstelling waar je niets van weet, waar je niemand in kent. Misschien spreekt het plaatje, de titel of de tekst je aan. Doe het en laat je verbazen. Zie het als daten. Het is niet altijd raak, maar het levert altijd wat op - al is het maar een verhaal voor bij de watercooler. En wie weet loop je wel tegen je nieuwe (kunst)liefde aan. Zo’n kans laat je toch niet lopen?!
Column Mandy Heidstra: THEY WOULD NOT LISTEN, THEY DID NOT KNOW HOW, PERHAPS THEY'LL LISTEN NOW
