Door Girija Nederstigt / Foto Andy Doornhein
Tooske Ragas, zelf moeder van drie dochters en een zoon, kende de kinderboeken over de Boze Heks. Zij is uiteindelijk verantwoordelijk geweest voor de bewerking van deze bekende verhalen voor de theatervoorstelling: De Boze Heks en de Zandtekenaar. Wij spraken met haar over de voorstelling op de première.
Hoe is de samenwerking tussen jou de producent tot stand gekomen?
“Ik ben benaderd door de producent Van Engelenburg Theaterproducties. Zij werkt samen met mijn man (Bastiaan Ragas), die ook producent is en ze maken ook een aantal producties samen, ‘De Oasebar’ bijvoorbeeld, Gerard Cox en Joke Bruijs. De producent benaderde mij en zei: ‘Volgens mij heb ik dat boek bij jullie thuis zien liggen. Volgens mij ken jij deze verhalen. Ik wil dit gaan doen. Wil jij me helpen?’ Ik zei: ‘Ja, ja, ik vind het wel te gek’. Ik vind het enig. Ik vond het heel moeilijk hoor, want het is zo goed geschreven en ik moest er eigenlijk heel veel dingen uithalen, weglaten, die allemaal een functie hebben. Maar het was te gek. Het was heel leuk als je met zo’n project bezig bent om er achter te komen dat het gewoon niet alleen maar leuke verhalen zijn, maar dat het echt heel goed in elkaar zit. Al die karakters namelijk, die zijn echt tot in de puntjes uitgewerkt en dat maakt mijn werk dan weer makkelijk. Ik dacht: de schrijfster Hanna Kraan, heeft dit zo goed gedaan. Dus dat maakt het voor mij eenvoudiger. Het was heel leuk. Ik heb ook niets toegevoegd. Dat hadden we afgesproken. Het is een bewerking van de Verhalen van de boze heks. Ik heb het grote boek genomen met alle verhalen en dat is gewoon veel te lang. Daar kan je niet een kindervoorstelling van maken van een uur, dus er moesten gewoon heel veel dingen uit juist. Dus het was aan mij om te kiezen wat is dan het belangrijkste verhaal en welke subonderdelen moeten er in blijven om al die karakters hun eigenheid te laten behouden. Eigenlijk moest ik alleen maar. Het klinkt een beetje oneerbiedig, maar ik moest een soort samenvatting maken. Maar met pijn in m’n hart, want er zitten zóveel leuke dingen in dat het moeite kost om het verhaal in te korten. Maar er moesten veel details uit, een uurtje is maar een uurtje.
En dan had je ook nog te maken met de zandtekeningen...
“Ja, maar die gingen gewoon daarna. Ik heb eerst mijn werk gedaan en toen is zij begonnen met haar vak. Nja, vak? Kunst. Joh, wat is dat knap zeg. Ik ben al een paar keer geweest bij de repetities, het is helemaal leuk. Ik heb nu voor het eerst mijn eigen kindertjes mee. Die gaan voor het eerst nu de hele voorstelling kijken. Ik ben daarom heel benieuwd wat ze er van vinden. Ze hebben kleine stukjes gezien, maar nog niet alles. . Dus ik ben benieuwd wat het vooral met de kinderen doet..”
Ben je tijdens het bewerken dan bewust bezig geweest met het feit dat deze voorstelling speciaal voor kinderen is?
“Ja, dat was natuurlijk al relatief eenvoudig omdat de verhalen voor kinderen zijn geschreven. Ik denk dat kinderen altijd heel veel behoefte hebben aan duidelijkheid. Daarom heb ik wel geprobeerd het allemaal zo duidelijk mogelijk te maken, maar niet al die leuke, gekke dingetjes van Hanna Kraan er uit te halen. Want kinderen zijn wel klein, maar niet gek, die snappen dat echt wel, als een karakter een beetje knorrig of juist onaardig is. Dat vind ik juist zo leuk aan de schrijfster , omdat kinderen dat ook zijn. En wij volwassenen hebben nog wel eens de neiging om alles voor kinderen altijd maar lief en aardig en vriendelijk en zacht te laten doen overkomen. Het mag vooral niet kwetsen of pijn doen. En deze karakters hebben dat niet. Sommige zijn gewoon stront chagrijnig en heel vervelend en net als kinderen, zijn deze dieren in het bos uiteindelijk toch blij dat ze er allemaal bij horen en die accepteren elkaar met alle gekkigheden en alle nukkigheden. En ik heb enorm mijn best gedaan om dat vooral er in te laten.”
Wat vind je zelf van die combinatie: theater en zandtekeningen?
“Ik vind het super cool dat er live iets gebeurd wat de fantasie prikkelt. En ja, je krijgt een plaatje. Maar dat plaatje wordt gemaakt waar je bij staat. De tekeningen worden ‘live’ gemaakt, dat prikkelt de fantasie van het publiek, oud en jong. Je ziet ze als het ware denken: ‘O wat zie ik daar in?’ ‘O welke kant gaat het op?’ ‘O het is dat, maar ik zie dat’. Het is niet één op één plat: dit is het plaatje en hier moet je het mee doen. Maar het is de hele tijd: wat zie jij? Wat denk jij hier van? Waar zou dit naar toe kunnen gaan? Dat is een veel actievere houding om mee in een stoel te zitten. En dat vind ik heel leuk.”
De voorstelling De Boze heks en de zandtekenaar, is tot en met zondag 22 mei te zien in verschillende theaters door heel Nederland.
Kijk voor meer informatie op www.debozeheks.nl of www.zandtekenaar.nl
Lees ook: De Boze Heks, een magische voorstelling