Sterke Cast Opera: Die Frau ohne Schatten bij de Nationale Opera
Door Hans van Oort - Foto's Ruth Walz
De opera ‘Die Frau ohne Schatten’ is een opera in drie bedrijven van de Duitse componist Richard Strauss (München 11-06-1864 / Garmisch-Partenkirchen 08-09-1949), op tekst van de Oostenrijkse schrijver Hugo von Hofmannsthal. De première vond plaats op 10 oktober 1919 in Wenen, enkele dagen voor de eerste uitvoering in Dresden.
Richard Georg Strauss is niet verwant met Johann Strauss en diens familie uit Wenen.
Strauss is alomvattend, muzikaal uiterst verfijnd en muziekdramatisch zeer krachtig in deze opera. Hoe scherp Strauss de muziek op het libretto heeft geschreven is adembenemend. In het libretto van Hugo von Hofmannsthal, Strauss’ vaste librettist, krijgen drie werelden een vorm: die van de geesten, die van de keizer en de mensen. Zeventien jaar geleden ging deze opera in een postromatisch decor, gesierd door Japanse kunst. Nu met een andere regisseur Katie Mitchell, de Britse theater-en operaregisseur. Mitchell staat bekend om haar innovatieve en vaak feministische benaderingen van het klassieke repertoire. Haar ensceneringen kenmerken zich door een psychologisch gedetailleerde en filmische aanpak. Haar regie van Die Frau ohne Schatten beschrijft ze als een feministische sci-fi thriller.
Het verhaal.
Tijdens de jacht heeft een keizer een gazelle neergeschoten, die veranderd is in een vrouw. Zij is de dochter van Keikobad, koning van de geesten. Hoewel zij nu in een menselijk lichaam leeft, heeft zij nog geen schaduw, wat betekent dat zij geen kinderen kan krijgen. Keikobad heeft zijn dochter een jaar gegeven om een schaduw te verwerven maar ze is nog niet zwanger. Het jaar verstrijkt over drie dagen. De voedster van de keizerin krijgt de laatste waarschuwing van Keikobad’s bode; als de keizerin geen schaduw verwerft , zal Keikobad de keizer laten verstenen ( in coma laten raken, in deze productie). De voedster stelt voor samen met de keizerin naar de grauwe mensenwereld te gaan, waar zij een geschikte draagmoeder denkt te hebben gevonden in de vrouw van Barak. Barak en zijn vrouw hebben nog geen kinderen, wat tot spanningen in hun relatie gaat leiden. De voedster probeert Baraks vrouw met mooie beloftes te overtuigen om het kind van de keizerin te dragen. Maar de keizerin begint te twijfelen of dit wel de juiste manier is om een kind te krijgen. In de onderwereld van de geesten, waar Keikobad Barak en zijn vrouw gescheiden van elkaar vasthoudt, krijgt de keizerin nog één kans om de vruchtbaarheid van Baraks vrouw te verkrijgen. 
De opera speelt zich af in een functioneel, mooi, modern, decor waar de plaats van handeling zich afspeelt. Voor dit decor en ook de kostuums tekent Naomi Dawson
De regie is in handen van de Britse Katie Mitchell. Deze opera is zo prachtig geregisseerd dat de gehele rolbezetting prachtig acteert en uitblinkt in vocale prestaties. Bravo allen. Verder zijn er fraaie aanvullingen door Die Stimmen der Wächer der Stadt en Die Kinderstimmen / stimmen der Ungeborenen.
Het altijd prachtig zingende Koor van de Nationale Opera onder leiding van Lochlan Brown is regelmatig te horen vanuit de coulissen. Het 120 leden tellende Nederlands Philharmonisch orkest onder leiding van Marc Albrecht speelt subliem de gehele partituur en overstemd nergens de solisten zangers. en zangeressen. Het orkest neemt, terecht, vele applaus momenten in ontvangst.
Het complexe librettovol symboliek, Strauss’ virtuoze partituur vol uiteenlopende kleuren, de enorme orkestrale en vocale bezetting – in alle opzichten is het werk extravagant. De totale productie kan aan het eind van de voorstelling rekenen op een staande ovatie.
Die Frau ohne Schatten is te zien tot en met 10 mei 2025
Info: www.operaballet.nl
Gezien op 24 April 2025 Nationale Opere en Ballet