Als ik aankom bij de hoofdingang van het Food Center Amsterdam klinkt er accordeon muziek en hoor ik “Tulpen uit Amsterdam”. Een ontvangst die de stemming er goed in brengt. Want het is vandaag niet de bedoeling dat het publiek zelf richting het “theater” gaat lopen. Nee het terrein van Food Center Amsterdam is verboden gebied voor de doorsnee burger.
Geschiedenis
Even een stukje geschiedenis. In 1934 werd in Amsterdam aan de Jan van Galenstraat een nieuw terrein geopend voor de groothandel in levensmiddelen. Op een voormalige vuilstortplaats aan de rand van de stad verscheen een locatie van 40 hectare groot. Vanaf de opening was dit terrein al niet toegankelijk voor particulieren. De eerste naam was Centrale Markt, vanaf 1977 verandert de naam in Centrale Groothandelsmarkt en vanaf 1998 kennen we het als Food Center Amsterdam. Het terrein ligt nu niet meer aan de rand van de stad, maar middenin de stad.
De gemeente Amsterdam heeft totaal nieuwe plannen met dit terrein. De eerste stappen voor het realiseren van plan Marktkwartier zijn nu ook al te zien. Hier en daar worden al zaken gesloopt. De bedoeling is dat er op het terrein 1700 woningen gebouwd gaan worden en dat de groothandelsfunctie in een nieuw pand, moderner en compacter voortgezet kan gaan worden.De grote markthal op het midden van het terrein zal behouden blijven en zal een publieke functie in gaan nemen. Nu komt de stichting BOEi om de hoek kijken.
BOEi
Nederland kent vele bijzondere gebouwen die we tot ons nationale erfgoed mogen rekenen. De non-profit organisatie houdt zich bezig met de herbestemming van industrieel, agrarisch en kerkelijk erfgoed. Dit doen ze al sinds 1995. Naast het aankopen en restaureren van die objecten zorgt BOEi ook voor nieuwe bestemmingen van de aangekochte gebouwen en locaties. Zoals de grote markthal.
BOEi en de Vriendenloterij hebben het initiatief weer genomen tot het oprichten van De Erfgoedparade.
De Erfgoedparade
De Erfgoedparade is een reizend feest van cultuur, verbinding en verwondering op unieke erfgoedlocaties. Zij geven theatergezelschappen, muzikanten, creatieve makers en verhalenvertellers de ruimte om op deze bijzondere en spectaculaire plekken te spelen.
De Erfgoedparade is in contact gekomen met theatermaker Erris van Ginkel om voor de Centrale Markthal in Amsterdam een locatie voorstelling te maken. Door deze voorstellingen kunnen de bezoekers dit bijzondere terrein eindelijk eens betreden en kennis maken met de geschiedenis van deze plek. De naam van deze voorstelling is: “De ontdekking van de Centrale Markthal” en daarvoor sta ik nu buiten het hek van Food Center Amsterdam te wachten op het treintje dat mij en nog 21 andere bezoekers naar de grote Markthal gaat brengen.
De ontdekking van de Centrale Markthal
Het treintje maakt even een leuke omweg over het terrein van het Food Center dat een diversiteit aan bedrijven heeft, zie ik. Ik kan me een goede voorstelling maken van de hectiek die hier op een doordeweekse dag heerst. Nu is het rustig en kan je op je gemak je ogen goed de kost geven.
Onderweg worden we tegen gehouden door een dame op de fiets. “Hallo, waar gaan jullie naar toe?” is de boodschap die zij, met volle overtuiging, aan ons overbrengt. Het is niet de bedoeling dat jullie hier zomaar rond rijden hoor. Hier en daar zie ik mensen twijfelen, hoort dit er nu bij of niet. Voordat we terug rijden naar de uitgang, want we zijn niet welkom, krijgen we als troost een uitleg over een enorme tekening van Keith Haring op de zijmuur van het oude koelhuis. Onder begeleiding van de vrouw op de fiets, die Willy blijkt te heten, worden we richting de uitgang vervoerd.
Maar dan stopt het treintje toch en mogen wij bij grote uitzondering uitstappen om even binnen te kijken. Met deze opening wordt heel mooi duidelijk gemaakt hoe bijzonder het is dat wij hier vandaag mogen rondlopen. Bijzonder is eigenlijk een understatement want zodra ik de grote markthal van binnen zie, word ik meegezogen in de voelbare geschiedenis die hier hangt. De architectuur (Nicolaas Lansdorp) van het gebouw is wonderschoon en moet in die tijd uitermate modern zijn geweest want het doet nog strak en modern aan. Willy is hier al haar hele leven, haar vader heeft een handel in groenten en fruit en is vooral gespecialiseerd in exotische producten en dadels.
Willy (Suzanne Stikvoort) is de dochter van marktkoopman Jacob (Flip Aartsen). Jacob is nu aan de overkant te zien met een andere groep mensen. Willy vertelt ondertussen hoe zij de activiteiten in de markthal heeft ervaren en neem ons mee in een stukje geschiedenis van het gebouw. Dan verschijnt de heer Kropman ( Marcel Schouwstra ), wethouder van Amsterdam, die zijn toespraak voor de grote opening van de Markthal aan het voorbereiden is. Als publiek gaan we nu zo’n kleine ruimte in waar in vroegere tijden een groothandelaar een verkoopruimte had. Willy vertelt in deze setting voor het eerst over haar grote liefde Mo (Tarik Rahali). Een liefde die door haar vader Jacob niet met open armen wordt ontvangen. Deze liefde tussen twee mensen is nu de basis van het verhaal waar omheen de andere personages geplaatst zijn. We komen ook nog meer te weten over Mo en zijn vader. 
De vader van Mo is groenteboer in Amsterdam. En na jaren zelf groenten en vooral dadels uit Marokko te hebben meegenomen, als ze op daar vakantie zijn, is het handiger om deze in te kopen op markt. Natuurlijk wordt de vaste leverancier van deze dadels Jacob. Via de gebiedsontwikkelaar (Loek van den Wijngaard) komen we wat meer over de toekomstplannen van dit gebied te weten. Dat er ook behoorlijk belachelijke plannen op tafel komen maakt deze scène hilarisch om naar te kijken en luisteren.
"Buiten" gekomen zijn we getuige van een ruzie tussen de jonge Willy (Suzanna Pleiter) en haar vader Jacob. De inzet is natuurlijk de liefde tussen haar en Mo. Daarnaast wil Jacob dat Willy het liedje “Tulpen uit Amsterdam” gaat zingen op de grote laatste marktdag. Willy heeft daar dus mooi geen zin in. Deze scène is een prachtige opbouw naar de finale van dit prachtig avontuur. Jacob vertelt ons nog even hoe het leven van de handelaren in de grote markthal er uit zag in die tijd. Ik laat mijn fantasie gaan en als ik later een foto zie van de markthal in 1937 komt mijn fantasie aardig overeen met de werkelijkheid. Als de jonge Willy dan toch haar eigen lied gaat zingen, in de prachtige enorme jurk die ontworpen is door Stef Heijnen- Bakker, kies ze voor haar grote liefde Mo.
Leerzaam
Erris van Ginkel (regisseur en theatermaker) heeft met “De ontdekking van de Centrale Markthal” een mooie, leerzame maar vooral boeiende voorstelling gemaakt, die door de acteurs met veel overgave en vooral plezier gespeeld wordt. Door de interactie met het publiek, je loopt tenslotte in kleine groepjes door de ruimte heen, worden de verhalen heel erg persoonlijk. Het is alsof je één van de handelaren op de markt ben. Ondanks de grote ruimte om je heen voelen de voorstellingen heel intiem.
Er zijn natuurlijk duizenden verhalen te vertellen over wat er allemaal gebeurde rond en vooral in de Centrale Markthal.
In “De ontdekking” zijn een paar pareltjes van deze verhalen verteld op een unieke locatie in Amsterdam.
De voorstellingen zijn om en om of op zaterdag of zondag te zien.
zaterdag 22 juli, zondag 30 juli, zaterdag 5 augustus, zondag 13 augustus, zaterdag 19 augustus,zondag 27 augustus
Voor meer informatie en tickets klik hier
Gezien op 16-7-2023 Food Center Amsterdam
Recensie De ontdekking van de Centrale Markthal
