Door Esther Raatgers / Foto's Ben van Duin
In 2016 is het vijfenveertig jaar geleden dat Godfried Bomans ons ontviel. En dan ‘is het feest ineens…,’ zoals hij misschien zelf grinnikend deze toneelhommage zou kunnen verklaren. Want uitgerekend dit theaterseizoen komt Hummelinck Stuurman met de voorstelling “Bomans – Alleen tussen de meeuwen”. In de monumentale Stadsschouwburg van Haarlem, zijn woonplaats van weleer, ging op 20 februari deze voorstelling in première.
Waar BN’ers tegenwoordig bij bosjes op verlaten plekken worden gedropt om samen te overleven, was Willem Ruis degene die in 1971 voor het eerst met dit verkapte retraiteplan kwam. ‘Hoe zou het zijn om mensen als Godfried Bomans en Jan Wolkers een week verlaten op een eiland te zetten? We zetten ze op Rottumerplaat, zorgen voor een radioverbinding en interviewen de lui elke dag een minuut of vijf.’
Deze eilandsetting vormt in de voorstelling de achtergrond waartegen het publiek een inkijk krijgt in het leven van wijlen Godfried Bomans. De stilte en de rust die Rottumerplaat hem biedt, geeft hem ruimte om terug te kijken op zijn leven. Op zijn jeugd, waarin hij vooral een katholieke opvoeding genoot. Op zijn rol als echtgenoot, waarin menig dilemma komt bovendrijven. En op zijn glorietijd als schrijver, die eigenlijk nooit ten einde loopt en tot op de dag van vandaag nog weerklank vindt in genootschappen, scholen en planetoïdes die naar hem vernoemd zijn.
Slechts één iemand is geknipt voor de rol van Godfried Bomans en dat is Reinier Bulder. Hij lijkt niet alleen als twee druppels water op Godfried Bomans, maar zijn mimiek en zijn stemgeluid tonen één en al gelijkenis met de sprookjesschrijver. Dit is waarschijnlijk geen gevolg van louter talent, maar ook van intensieve karakterstudie. Reinier Bulder weet in vele facetten de gelijkenis met Godfried Bomans weergaloos neer te zetten. De lulligheid als hij bij het Carnaval is verkleed als druif, die typische zelfgenoegzaamheid bij het voorlezen uit eigen werk en de verbaasde blikken als hij, overdonderd door zichzelf, plotseling tot nieuwe inzichten komt.
Annick Boer, Frederik Brom en Randy Fokke vervullen de antagonistenrollen van Godfried. De vele verkledingen en typetjes zijn ‘Kanniewaarzijn’-Annick Boer niet vreemd, maar toch geeft ze elke rol een frisse invulling. Als Pietsie is ze zachtaardig, als moeder liefdevol. Maar het mooiste moment beleef ik als ze ‘Alle Träume kehren wieder’ zingt, waarmee ze niet alleen Godfried ontroert.
Deze voorstelling moet ook voor Frederik Brom een parel tussen alle kansen zijn. Nu eens een keer geen commerciële hunk, maar een scala aan verschillende personages die zowel het duivelse als het kinderlijke in hem naar boven halen.
Randy Fokke heb ik nog niet eerder zien spelen, maar haar vertolking van de rol van minnares Anna mag er zijn. Ze is begripvol en bewonderend naar Godfried Bomans, totdat hij ‘met de bisschop heeft gesproken’ en het advies van de geestelijke besluit op te volgen. Dan dient ze hem in keiharde woorden van repliek.
Heerlijk, ik vond het een heerlijke voorstelling. Niet in de laatste plaats, omdat regisseur Aat Ceelen en vormgeefster Ellen Klever hun creatieve ‘ik’ hopelijk vrijelijk hebben mogen loslaten op het leven en de teksten van Godfried Bomans. Ik heb anderhalf uur genoten en de voorstelling smaakte alleen maar naar meer. Of deze voorstelling aanleiding zal geven om Bomansliefhebber te worden, is nog wel de vraag. Maar voor mensen die zich kunnen vinden in de taalkunsten van Bomans is deze voorstelling een absolute aanrader.
Voor meer informatie over speeldata en tickets kunt u kijken op www.toptheater.nl.