Afgelopen zaterdag sprong ik rond half zeven ‘s avonds op mijn fiets. Van Amsterdam Zeeburg via de Amstel op weg naar de Amstelveense Schouwburg. Ik bedacht me dat ik dat uurtje fietsen in de frisse lucht wel nodig zou hebben, vooral ná de voorstelling. Ik ben een zoon van een Hollandse vader en Indische moeder. Mijn moeder werd op10-jarige leeftijd met haar twee zusjes door haar vader, een Nederlandse adjudant van de Knil, op de boot de Johan van Oldenbarnevelt in 1947 naar Nederland gezet. Haar moeder heeft ze daarna nooit meer gezien. Zij werd weer de kampong ingestuurd.
Ik ben blij dat er eindelijk iets als 'De Indië Monologen' gemaakt is. Meer dan 2 miljoen Nederlanders zijn inmiddels verbonden door hun Indische roots. De verhalen dienen te worden vertelt en doorgegeven. Het is belangrijk om te weten en ook om te begrijpen hoe mensen zich het leven hebben eigen gemaakt. Hoe ze een overlevingstechniek hebben bedacht om door te kunnen gaan. Wat laten ze na en wat voor invloed heeft dat op hun nageslacht. De voorstelling heeft een vaste kern die bestaat uit de zangeres Astrid Seriese en de gitarist Erwin van Ligten. Iedere voorstelling vertellen wisselende gasten verhalen die te maken hebben met Ned-Indië. Hun wortels en dus ook mijn wortels. Vanavond zijn Martin Schwab en Willem Nijholt te gast.
Op het toneel staat Van Ligten die met zijn gitaar zijn verhaal vertelt. Zonder woorden legt hij de kern uit en maakt hij de weg vrij voor de eerste gast acteur en regisseur Martin Schwab. Hij heeft een kussen in zijn hand en vertelt over de relatie met zijn moeder die getekend door het leven gaat. Een mooie vrouw die in het Jappenkamp gebruikt is als troostmeisje. Het pact dat hij met zijn moeder had en zijn verbondenheid met haar gaat heel diep en ontroert tot op het bot. Ongemakkelijk plukt hij tijdens zijn verhaal aan zijn kussen die aan het eind bedoeld is om het leven van zijn moeder te verzachten.
Dan vertelt Astrid Seriese het verhaal over haar overgrootmoeder.Zij komt wel eens bij Astrid door haar hoofd spoken. Wie is toch dat vrouwtje die soms aan de deur komt, vragend voor wat geld. En dan weer terugkeert naar de kampong. Haar naam onbekend maar haar bloed stroomt door de aderen van Astrid. Ik moet mezelf dwingen te luisteren omdat er zoveel door me heen gaat. Dan bezingt ze het verhaal in een lied en kan ik weer rustig worden want muzikaal geeft dat me op de een of andere manier troost en werkt helend.
Ach, en dan eindelijk weer Willem Nijholt, mijn held en zo verbonden met alles wat Ned-Indië ademt. De stille kracht en de Late Lien shows en zijn rollen in het theater. Hij is zo kwetsbaar en wat kan hij mooi vertellen. Hij vertelt twee verhaaltjes uit zijn jeugd als 5-jarig jongetje. Oog in oog met de meest giftige slang op zijn verjaardag en ook over de man die zijn vader wil aanstellen om voor hem en zijn broertje te zorgen. De man zat in de petoet omdat hij de minnaar van zijn vrouw had vermoord. Heerlijk en ook weer ontroerend omdat ik me besef dat dit natuurlijk misschien wel de laatste keer is dat ik Nijholt live kan bewonderen.
Na de pauze Herman Keppy, journalist en zoon van een Nederlandse moeder en Molukse vader. Het dienen van zijn opa en vader in het leger voor Nederland. Zowel in Ned-Indië als hier tegen de Duitsers. Het wordt allemaal niet zo gewaardeerd en daarom verhuizen ze naar Amerika om daar weer een menswaardig bestaan op te bouwen. Samen zingt Herman met Astrid 'I'm beginning to see the Light". De muziek van de Big Bands waar zijn vader zo van hield.
Erwin van Ligten alleen op het toneel het liedje Begawan Solo spelend. Hij kan zijn gitaar laten huilen en speelt met zoveel gevoel. Een van de beste gitaristen hoor ik hier aan het werk en kan het niet droog houden. Tot in mijn tenen voel ik zijn verbondenheid met Ned-Indië. Astrid en Erwin zingen ook “Somewhere over the Rainbow" voordat Mei Li Vos in tweedehands bontjas van haar oma verschijnt. Haar oma moest die jas en andere tweedehands spullen op afbetaling kopen terwijl ze ook de overtocht naar Nederland zelf moest betalen. Niks werd hun geschonken of gegeven hier in Nederland. Hard moesten ze werken om een bestaan op te bouwen. Mei Li werkt bij de vakbond en is gewezen politica maar het theater is haar niet vreemd. Ze vertelt mooi en raakt de kern van discriminatie aan zeker ook in Indische kringen want ze komt voort uit Chinees Indische ouders. Bruin, geel en wit, zo bepalend nog steeds in deze wereld. Daar is een sterke vrouw als Mei Li uit voortgekomen.
De verhalen spoken nog door mijn hoofd als ik terugfiets door het donker via de Amstel naar Amsterdam Zeeburg. Ze brengen me terug naar mijn eigen moeder. Onder andere probeer ik me voor te stellen om mijn moeder te zien toen ze afscheid moest nemen als klein meisje van haar eigen moeder en wat haar moeder gevoeld moest hebben toen ze haar dochters uitzwaaide daar aan de kade van het mooie Java. Ik besef me dat ik die pijn nooit heb hoeven meemaken. Nog een beetje meer ben ik van mijn moeder gaan houden. Altijd vrolijk en genietend van het leven. Haar kracht om te overleven is een hele grote.
Voor informatie van de voorstellingen ga naar de site www.indiemonologen.nl
Gezien op 27 oktober Schouwburg Amstelveen