Door Marit van Eisden / Foto’s Annemieke van der Togt
‘Hooge Nest’ is een indringende voorstelling, gebaseerd op de bestseller van Roxane van Iperen. Het vertelt de geschiedenis van een huis en twee Joodse zussen, vertaald naar een krachtige monoloog.
Het verleden
Schrijfster Roxane van Iperen verhuist met haar gezin naar een oude villa in de Gooise bossen, genaamd ’t Hooge Nest. Tijdens de verbouwing ontdekt ze sporen uit het verleden en komt ze erachter dat het huis tijdens de oorlog bewoond werd door de Joodse zussen Lien en Janny Brilleslijper en hun familie. Dit zet Van Iperen aan tot een zoektocht naar de zussen, waarbij ze ontdekt dat ’t Hooge Nest een van de grootste onderduikadressen van Nederland is geweest.
Ik heb het boek ‘t Hooge Nest een tijd geleden gelezen en was diep onder de indruk van het verhaal van de zusjes Brilleslijper uit Amsterdam. Hun moed en daadkracht, en het risico dat ze namen om mensen van een onderduikadres te voorzien – soms wel 25 tegelijk – zijn inspirerend. Ze repeteren regelmatig om alle sporen van hun bestaan te wissen en zich snel naar hun schuilplaatsen te verplaatsen, wat ze in slechts 30 seconden kunnen doen. Deze 30 seconden worden als een tikkende klok door de zaal weergeven.
De Vaas als Symbool
De vaas voor het raam op de bovenste verdieping geeft aan of de kust veilig is: staat de vaas er, dan is alles in orde; is de vaas verdwenen, dan is het tijd om te vluchten. Helaas komt dit moment voor de onderduikers van ’t Hooge Nest en worden zij gedeporteerd, maar beide zussen overleven de oorlog.
De uitdaging van de monoloog
Hoe vertel je een verhaal met zoveel personages als monoloog? Het script van Marc Veerkamp slaagt er wonderwel in om dit verhaal te vertalen naar een krachtige monoloog. Fockeline Ouwerkerk neemt de taak op zich om dit bijzondere verhaal aan het publiek te vertellen.
Ouwerkerk kruipt in de huid van Janny en Lien en begint de voorstelling met de vaas in haar handen. Dit voorwerp heeft een prominente plaats op het toneel, mooi belicht. Het decor is sober, met twee cilindervormige stellingen volgehangen met lamellen. De belichting, verzorgd door Hendrik Walther, creëert een sobere en intieme sfeer.
Emotionele Impact
Dit verhaal kruipt onder je huid. De sterke vertelling en inleving van Ouwerkerk maken de emotie en spanning voelbaar in de zaal. Het acteerwerk van Ouwerkerk is indrukwekkend. Het verhaal is vlot, en de momenten waarop ze vanuit de twee zussen vertelt, zijn goed te volgen. Echter, wanneer er meerdere personages aan bod komen, kan dit soms voor onduidelijkheid zorgen. Het is een behoorlijke uitdaging om alle karakters tot leven te brengen met slechts één verteller op het toneel.
Verzetsdaden
Naast het onderduikverhaal krijgen we ook een kijkje in het leven van de gezusters Brillenslijper en hun mannen tijdens hun verzetsdaden. Van het smokkelen van een mitrailleur in een kinderwagen tot het verkrijgen van een dubbel persoonsbewijs en het onderhouden van 25 onderduikers – de zusters gingen niets uit de weg en kropen geregeld door het oog van de naald. Het is een bijzonder heftig verhaal om je in te leven.
Na afloop laat Ouwerkerk haar emoties de vrije loop tijdens het daverende applaus. Ze ontvangt bloemen uit handen van Van Iperen, die zichtbaar een bijzondere band met haar heeft opgebouwd tijdens het repetitieproces. Het is extra bijzonder dat er nabestaanden van de familie Brillenslijper in de zaal zitten.
Het lijflied van de onderduikers in de villa, ‘Mens, durf te leven’ van Dirk Witte, weerklinkt regelmatig door de speakers. Witte, die het lied schreef, liet de villa (’t Hooge Nest) in de bossen van Naarden bouwen.
’t Hooge Nest is een indringende voorstelling die nog even moet bezinken. Gespeeld door een geweldige actrice, met een vlot script en gebaseerd op een prachtig boek!
Kijk voor meer informatie en kaarten op https://solostories.nl/producties/t-hooge-nest/
Recensie ’t Hooge Nest - Een indringende voorstelling