In zijn afscheidsshow toont Jan Van Dyke zich als een meester in zijn metier: een revuestijl uit een vervlogen tijd die bij een deel van het publiek warme herinneringen zal oproepen, maar bij een jongere generatie mogelijk gedateerd zal aanvoelen. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Door Robin Peeters / Foto’s: Steven Hendrix
In een fonkelend rood gilet verscheen Jan Van Dyke bij de premièrevoorstelling van zijn laatste show op het toneel van de Rode Zaal van het Antwerpse Fakkeltheater. “Ik ben nog nooit zo zenuwachtig geweest als vandaag. Maar ja, het is ook mijn laatste show”, klonk het uit de mond van de revuelegende. Hij is de titel van het vioolstuk “vergeten”, en ook de naam van de componist ontsnapt hem. Wanneer hij zich alles weer herinnert, loopt het geheel faliekant mis. Het statief, de microfoon en de viool: alles vliegt in het rond en gaat in stukken tegen de vlakte. Van Dyke liet meteen zien waar hij zo uitzonderlijk goed in is: met veel fysieke humor een hilarische chaos creëren en dat in combinatie met zijn unieke stemmetjes en mimiek. Van Dyke voert het nog steeds als de beste uit, de vraag is alleen of deze humor nog van deze tijd is. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Met dat laatste gegeven speelt Van Dyke in zijn show. In de openingssong wordt er al op gealludeerd: “Dit is comedy van vroeger en comedy van nu”, klinkt het, al slaagt de voorstelling er te weinig in om de humor hedendaags te krijgen. Van Dyke zoekt eveneens naar een clash tussen die (komische) generaties: hij aan de ene kant en zijn jongere tegenspelers – Goele De Raedt en Kobe Van Herwegen – aan de andere. Het levert vooral een weemoedige kijk naar de wereld op – “vroeger was alles beter” – en de voorstelling haalt te veel platitudes aan à la “nu mag je niets meer zeggen”, “je voelt je niet meer veilig op straat” en “meer en meer moppen liggen te gevoelig”. De generatiekloof had mooier uitgespeeld kunnen worden als De Raedt en Van Herwegen hier komisch op zouden reageren. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Dat Van Dyke dit jaar zijn 75ste verjaardag vierde, is amper te merken op het podium. Vol energie stort hij zich van de ene sketch in de andere, al haalt de komiek zichzelf en zijn leeftijd graag door de mangel onder andere in de sketches rond nonkel Jean en een Thaise masseuse. Scènes die sleepten en een pointe misten en niet behoren tot Van Dykes beste werk. Kortere, snedigere grappen zoals de ‘Someday my prince will come’-sketch met een uitmuntende Goele De Raedt, werkten beter. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Wanneer Van Dyke de vergankelijkheid van een carrière en een leven centraal zet, is de voorstelling op z’n sterkst. Als een puike Kobe Van Herwegen z’n telefoon opneemt, meldt dat hij middenin een show staat met Jan Van Dyke en daarop repliceert met “Ja, die leeft nog”, is dat een geestig zelfrelativerend moment. Hetzelfde wanneer Van Dyke tijdens een auditie wordt afgewezen met “We zoeken voor deze show jong talent”. De sketch met een roze doodskist – inclusief gouden randen en feestverlichting aan de binnenkant – weet op dat vlak ook prima te werken, al is de carnavaleske medley die erop volgt te veel van het goede. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Het is één van de weinige muzikale intermezzo’s die minder geslaagd zijn. De nostalgische songs werkten immers uitstekend en behoren tot de beste momenten van de voorstelling. Zo blikt Van Dyke weemoedig terug op het begin van zijn 55-jarige carrière toen zijn vader hem liefst diamantslijper zag worden om in diens voetsporen te treden. Zijn moeder moest bemiddelen en zo zag Van Dyke in 1970 zijn kans om als nieuw talent te starten in de Antwerpse Ancienne Belgique. Daar stond een strandstoel – “Doet er iet mee, Jan!” – en de rest is geschiedenis. Het is een prachtige scène waarin het trio volop kan schitteren. Wanneer Van Dyke, richting het einde van de voorstelling, de seizoenen van het leven bezingt – “soms zit het mee, soms zit het tegen” – is dit wederom een wonderschoon moment waarop de artiest de vele ups en downs van een lange carrière ruimte geeft. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
Jan Van Dyke is een revuegrootheid: in het Parijse Lido gestaan, samengewerkt met Gaston Berghmans, verschillende sketchprogramma’s op televisie gehad,… De indrukwekkende carrière van de rasartiest is ruim vijf sterren waard en dan wil je zijn laatste show ook graag op een dergelijke manier belonen. Dat lukt niet voor deze ‘Open & Bloot’, een voorstelling die voor mij, als iemand uit een jongere generatie, simpelweg minder werkt en dat bij een nostalgischer publiek mogelijk wél doet. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
‘Open & Bloot’ is wel de allerlaatste kans om één van de allerbesten uit het vak aan het werk te zien. Van Dykes afscheidsvoorstellingen luiden op een manier ook het einde van een tijdperk in. Een soort laatste mogelijkheid om de Antwerpse revuegeschiedenis uit de jaren 70 alsnog mee te maken. Recensie - Jan Van Dyke: 'Open & Bloot'
‘Open & Bloot’ is nog tot en met 22 juni 2025 te zien in de Rode Zaal van het Antwerpse Fakkeltheater. Info & tickets: www.fakkeltheater.be.
Gezien op vrijdag 30 mei 2025 in de Rode Zaal van het Fakkeltheater te Antwerpen.
