Het ingenieuze, maar ook flinterdunne script van 'Stilte AUB!' heeft maar één doel: een compleet losgeslagen komedie op de planken brengen. Als je dit vervolgens, zoals Backstage Producties nu doet, brengt met een cast die dit volleerd kan uitvoeren, krijg je een tot in de perfectie gebracht dolkomisch huzarenstuk. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Door Robin Peeters / Scènefoto’s: Steven Hendrix
'Stilte AUB' is een Vlaamse bewerking van de farce 'Noises Off' geschreven in 1982 door Michael Frayn. De klucht werd zowel een creatief als commercieel succes met uitverkochte producties en verschillende prestigieuze prijzen en nominaties. In de loop van de jaren heeft Frayn ervoor gezorgd dat het script regelmatig werd geüpdatet zodat het de tand des tijds kon doorstaan. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Het ingenieuze van 'Stilte AUB!' zit hem in de driedelige vertelling van hetzelfde moment in een theatervoorstelling. In de eerste akte is het publiek getuige van de generale repetitie van het eerste bedrijf van een clichématige deurenkomedie: misverstanden troef, deuren slaan open en dicht, een actrice loopt in haar ondergoed rond en de broek van één van de personages zakt tot op z’n enkels. Het is allemaal zo fout, maar het wordt zo briljant gespeeld in deze metaklucht.
Niet in het minst komt dit door de prima uitgeschreven – zij het wel karikaturale – personages van Frayn. In de uitstekende enscenering van Jef Hoogmartens spelen alle acteurs bovendien zichzelf wanneer ze niet in de klucht staan waarvoor ze aan het repeteren zijn. Dat werkt formidabel met de sterrencast waarmee Hoogmartens aan de slag mocht gaan. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Zo is er Jonas Van Geel die weliswaar “open communicatie” oppert in het theatergezelschap, maar geen fatsoenlijke zin kan uitkramen tenzij het een voor hem uitgeschreven theaterdialoog is. In de richting van “regisseur” Stany Crets klinkt het tijdens de repetitie in de eerste akte: “Stany, we weten niet waar we zitten in het proces, maar we zitten er wel.”
'Stilte AUB!' is vooral een ensemblestuk waarin de volledige cast schitterend uit de hoek komt. Crets is hilarisch als norse, cynische regisseur van het belachelijke stuk waaraan hij “tussen twee musicals door” werkt terwijl Nathalie Meskens op haar beurt de ster van de show speelt die het – naar verluidt – vooral voor het geld moet doen. “Dat buitenverblijf op Ibiza betaalt zichzelf niet af hé”. Het personage van Crets mag ook heerlijk bits uit de hoek komen richting Daphne Wellens van de “toneelschool van Maastricht” die nu eens niet staat “in van die onbegrijpelijke stukken waarin ge eens met een tet kunt zwaaien”. Vooral in de tweede akte kan Wellens helemaal hi-la-risch zijn als personage dat willens nillens het script volgt zonder rekening te houden met wat er op de scène gebeurt. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Ini Massez speelt op haar beurt de “verbinder” van de groep die het toch niet kan laten om sappige roddels in het gezelschap te gooien. Roddels die later als katalysator dienen voor de hilarische taferelen in de tweede akte. Richting Tom Audenaert mag Massez opvallend zacht zijn. Audenaert mag een aandoenlijk onzeker personage spelen dat een bloedneus krijgt bij het zien van geweld en bloed. De roddels van Massez blijken niet uit de lucht gegrepen te zijn als blijkt dat Crets een niet eens zo heimelijke affaire heeft met Wellens voor de ogen van assistente - en zijn lief - Lien(tje) Thys. Samen met de andere stage manager, Juan Gerlo, zijn de twee de pispalen én understudies van dienst.
En dan is er nog het schrijnende geval Manou Kersting, een gerespecteerde acteur op z’n retour met notoir drankprobleem, die toch nog een kans kreeg in deze productie. De alcohol kruipt echter waar het niet gaan kan, waardoor Kersting steevast beschonken de rol van inbreker met Shakespeare-allures speelt. Wanneer Kersting tijdens de laatste repetitie ofwel veel te vroeg opkomt om nadien zijn cue dik te missen, besterf je het van het lachen wanneer Crets er vanuit zijn regiemicrofoon een kurkdroge “Manou” tegenaan gooit en de inbreker alsnog het raampje kapot tikt. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Werkelijk alle castleden in deze ‘Stilte AUB!’ zijn meesters in dit metier wat ook noodzakelijk is om van deze voorstelling zo’n formidabele komedie te maken.
Vooral in de tweede akte is hun uitstekende gevoel voor timing – of net niet – essentieel. In dat tweede deel krijgen we het eerste bedrijf van de deurenkomedie opnieuw te zien, maar nu vanuit de coulissen. Ondertussen zijn we een maand later, zit de cast aan voorstelling 26 en gaat het niet bijster goed meer met het groepsgevoel. De misverstanden, de intriges en het venijn vliegen ondertussen in het rond: Crets doet er alles aan om zijn driehoeksverhouding met Wellens en Thys in stand te houden en Van Geel is op zijn beurt stikjaloers omdat Meskens, met wie hij een relatie heeft, gespot is met Audenaert, die zich van geen kwaad bewust is. Het zorgt voor een compléét losgeslagen halfuur vol hilarische fysieke humor. Het is allemaal minder subtiel, minder verfijnd, maar wat maakt het uit als het met zoveel kwaliteit wordt gebracht. Het resultaat: een publiek dat het constant aan het uitgieren was. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Na een korte adempauze – het was nodig – waarin het ingenieuze decorontwerp in de spotlight mocht staan tijdens het changement van backstageperspectief terug naar podiumbeeld, krijgt het publiek een derde keer het eerste bedrijf voorgeschoteld. Ondertussen zijn we vier maanden verder en zit de voorstelling aan z’n dernière. De relaties zijn nog steeds verzuurd, bijna iedereen staat tegen z’n goesting op de scène en vooral Meskens trekt zich van het script en regieaanwijzingen geen bal meer aan waardoor iedereen moet beginnen improviseren en het stuk compléét ontspoort. Behalve voor Wellens uiteraard, want die houdt zich mooi aan het script, wat er ook gebeurt.
Opnieuw speelt de cast een glansrol. De vele perfect foutief geplaatste rekwisieten, de replieken die soms helemaal niets meer te maken hebben met wat er zich op het podium afspeelt, deuren die goed fout moeten openen en sluiten,… en dat allemaal aan een hels tempo in combinatie met een timing die perfect moet zijn. Pure waanzin die feilloos werd uitgevoerd.
Misschien moet men in het Antwerpse Theater Elckerlyc erover nadenken om de komende weken te investeren in zuurstofflessen. Het gaat misschien nog nodig zijn tijdens de nog resterende voorstellingen van ‘Stilte AUB!’. De lachsalvo’s vlogen tegen zo’n tempo doorheen de zaal dat er mensen haast ademnood kregen. Alsof ‘Stilte AUB!’ een workout was: voor de cast tijdens de bijzonder fysieke voorstelling, maar ook voor het publiek dat twee keer één uur z’n buikspieren traint van al het gebulderlach. Als het grootste kritiekpunt dat je kan geven is dat het publiek soms te weinig ademruimte krijgt tussen de lachbuien door, dan heb je een dijk van een komedie op de planken gebracht. Recensie Driedubbel liggen bij 'Stilte AUB!'
Info en tickets: www.backstage-producties.be
Gezien op vrijdag 25 april 2025 in Theater Elckelyc in Antwerpen.